Do kogo się udać po pomoc?
Psycholog, psychiatra, czy może psychoterapeuta?
Psycholog, psychiatra, czy może psychoterapeuta?
Wszystkie wyżej wspomniane zawody zajmują się pomocą w zakresie zachowania oraz przywrócenia zdrowia psychicznego. Jednakże mimo podobieństwa nazw tych zawodów, zakres kompetencji poszczególnych specjalistów jest inny. Czym się więc różnią?
Psychiatra – jest to lekarz, który ukończył specjalizację z zakresu psychiatrii. Lekarzem może być osoba, która ukończyła studia lekarskie obejmujące 6 lat. Dodatkowo, by być psychiatrą, lekarz musi zrealizować specjalizację z psychiatrii, która twa ok. 5 lat. W sumie ponad 11 lat nauki. Psychiatra jest specjalistą diagnozującym daną jednostkę chorobową według aktualnej Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób, w skrócie ICD (International Classification of Diseases). Przepisuje również leki, wypisuje skierowania oraz zwolnienia.
Psycholog – jest to osoba, która uzyskała tytuł magistra psychologii, czyli ukończyła studia, trwające przeważnie 5 lat. Posiada kompetencje między innymi w zakresie diagnozy dotyczącej funkcjonowania człowieka oraz wsparcia psychologicznego. Psycholog w swojej praktyce może również stosować niektóre narzędzia terapeutyczne. Psychologa możemy znaleźć nie tylko w gabinecie, ale też w firmach oraz korporacjach (na stanowisku w rekrutacji). Zanim więc wybierzemy się do psychologa, warto zapoznać się z jego dotychczasowym doświadczeniem, dodatkowymi szkoleniami podyplomowymi itp.
Jedną z podstawowych form pomocy, jakiej może udzielić psycholog, jest poradnictwo psychologiczne, której głównym celem jest wsparcie w trudnościach związanych z realizacją zadań typowych dla danego okresu rozwojowego oraz spełniania swoich celów i potrzeb. Warto jednak zaznaczyć, że ta forma pomocy jest zalecana osobom bez zaburzeń psychicznych. W sytuacji pojawienia się zaburzenia zaleca się udanie się na konsultację psychiatryczną oraz psychoterapeutyczną.
Psycholog kliniczny – jest to psycholog, który zrealizował dodatkowe 4-letnie szkolenie z zakresu psychologii klinicznej oraz uzyskał pozytywny wynik egzaminu państwowego, uzyskując tytuł specjalisty z zakresu psychologii klinicznej. Jest to psycholog zwykle bardziej doświadczony i wyspecjalizowany w diagnozie oraz pomocy pacjentom klinicznym. UWAGA! Specjalność na studiach magisterskich „np. kliniczna” nie oznacza bycia psychologiem klinicznym. Jeżeli psycholog, który ukończył tylko studia magisterskie z psychologii przypisuje sobie tytuł „psycholog kliniczny”, to niestety wprowadza swojego klienta w błąd.
Psychotraumatolog – to zazwyczaj psycholog, który ukończył szkolenie podyplomowe w zakresie psychotraumatologii. Psychotraumatologia jest to dziedzina nauki zorientowana na pomoc osobom z doświadczeniami traumy. Sytuacjami traumatycznymi mogą być zdarzenia nagłe, ale i również przewlekłe, jak długotrwałe leczenie czy skutki choroby.
Interwent kryzysowy – jest to osoba posiadająca tytuł magistra (zazwyczaj na kierunku o charakterze społecznym). Główna pomoc interwenta opiera się na doraźnym wsparciu, np. skonstruowania planu działania w sytuacjach nagłych. Jej głównym celem jest przywrócenie równowagi osoby w kryzysie. Nie skupia się w dużej mierze na doświadczeniach z przeszłości, osobowości, lecz na udzieleniu pomocy „tu i teraz” w kontekście zaistniałego nagłego kryzysu. Obejmuje to wsparcie psychologiczne, ale również materialne, rzeczowe. Gdy po wystąpieniu kryzysu w dłuższym odstępie czasu występują objawy zaburzeń psychicznych/psychosomatycznych, zaleca się pracę u psychoterapeuty.
Psychoterapeuta – jest to zazwyczaj psychiatra, psycholog, pedagog, który ukończył ok. 4-5 letnie szkolenie z zakresu psychoterapii w ośrodku akredytowanym przez np. Polskie Towarzystwo Psychiatryczne, Polskie Towarzystwo Terapii Poznawczej i Behawioralnej, Polskie Towarzystwo Psychologiczne, Polskie Towarzystwo Psychoterapii Psychodynamicznej uznawane przez NFZ. W odróżnieniu od interwencji kryzysowej psychoterapia jest nastawiona na długotrwałą pracę oraz zagłębienie się w przeszłość i indywidualne właściwości osoby, jak osobowość. Jej głównym celem jest praca nad sobą w zakresie samorozwoju, zdrowia psychicznego, somatycznego oraz życia społecznego. W zależności od nurtu, w którym pracuje terapeuta, czas terapii oraz jej przebieg może się różnić.
Korzystając z pomocy różnych specjalistów, ważne byśmy jako pacjenci zadbali o komunikację między nimi. W przypadku korzystania z usług psychiatry (bądź innego lekarza) oraz psychoterapeuty warto o takiej współpracy z innym specjalistom powiedzieć podczas wizyty oraz udostępnić numery kontaktowe do pozostałych specjalistów (lekarzy, psychologów, psychoterapeutów), z których usług korzystamy. Współpraca specjalistów pomoże im lepiej dopasować leczenie oraz psychoterapię do twoich potrzeb.
Źródła:
Sęk, H., Brzezińska, A. I. (2008). Podstawy pomocy psychologicznej.
W: J., Strelau, D. Doliński (red.) Psychologia. Podręcznik Akademicki tom 2. GWP Czabała, C. (2015). Poradnictwo psychologiczne.
W: C., Czabała, S. Kluczyńska. Poradnictwo psychologiczne. Wydawnictwo Naukowe PWN.
Tekst: Natalia Krymow, studentka IV roku psychologii na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu
Redakcja językowa i korekta: Magdalena Misuno